Wat ik bewonder in het werk van Paul de Reus.
Het werk van Paul de Reus begrijp ik niet. Het lijkt heel normaal maar na een seconde is het dit al niet meer. Ik weet niet of het werk toont hoe het zou kunnen zijn of dat het toont hoe het eigenlijk ís; met ‘het’bedoel ik hier het leven en dan vooral het dagelijks leven. Het leven dat iedereen bezit en met een beetje geluk, er ook iets van kent en er, soms, van in de war raakt.
Als er tijd is, dan is geschiedenis haar produkt en is er een voorbijgaan, dat sporen achterlaat. In de beelden van Paul de Reus zien we een worsteling met een voortwoekerend verleden. Het geheugen schiet tekort. Er is geen ontkomen aan. De herinnering kan het leven immers niet vervangen. Elke herinnering is pijnlijk in het perspectief van het leven .’Where mind and matter meet, both should woo’ schreef de dichter W.H. Auden. Ik hoorde Paul een keer zeggen, dat hij het liefst met zijn handen in zijn hersenen zou willen wroeten. Ik weet niet wat hij daar zou willen doen maar het zou kunnen zijn om herinneringen, die zich voortdurend losmaken van de aktualiteit en die zoals iedereen zal erkennen ook deels vergeten raken, weer vast te hechten (vergeet niet het goede handwerk), aan de ervaring van het leven.
Een oude dame vertelde in een praatprogramma over het oud zijn en haar doodswens. Het zou, was haar stelling, beter zijn als de mens oud geboren wordt om dan als jongere te sterven; vanuit een vrijwillige daad met een jeugdig optimisme, vol kracht en energie en met een heldere geest. De werken van Paul de Reus gedragen zich zoals de oude dame sprak en hebben de dood achter zich. Zij hebben zich omgedraaid en komen ons tegemoet vanuit hun ouderdom. Die omdraaing is troostend en al kijkend worden wij zélf omgedraaid en worden van vertrekkend, iemand die aankomt.
Henk Visch,
4 maart 2010