over Five ladies and a gentleman

 

Iemand die zit bezet een plaats, tenminste voor zolang als het duurt. Er is een oud spel, dat mijn ouders nog speelden: de stoelendans. Geen plaats hebben staat hierin gelijk aan dood-zijn. De spelers volgen de regels van het spel en moeten zich bevrijden van die ene overtollige plaatszoeker, waarvoor geen stoel is. Het spel gaat door tot op het moment dat er nog maar één stoel is voor de twee nog ronddansende stoelzoekers; wie de stoel het eerst bezet, heeft gewonnen. De rest is de rest. Het spel zou ook asielzoekers kunnen heten.
Maar natuurlijk kan niets bestaan zonder een plaats te bezetten. Wel kan iets op een verkeerde plaats liggen, dit is een plaats die men niet verwacht, bijvoorbeeld een kunstgeschiedenis boek dat in de bestek-la ligt of een schemerlamp achter een gordijn, of een boormachine in de broodbak. Iets kan ook kwijt zijn of onvindbaar zijn, maar iets of iemand kan niet nergens zijn. Nergens zijn is fictie; een woord om mee te spelen. De zittende figuur is het beeld van iemand die ergens is. In het Russisch heeft het woord zitten te maken met het vrijmaken en inrichten van een plek met het doel ergens te kunnen zijn. De plaats is een deel van het beeld en aanleiding tot manipulatie van aandacht: aan het hoofd van de tafel zitten of aan de zijkant, maakt verschil voor de status van de stoelzitter. In een hoek van de kamer staan voor straf zoals vroeger gebruikelijk was, is vernederend. Ja en wat is het, waar iemand op zit? Een stoel, een mand, een zak, een doos, een boek, een steen , een vloer, op het gras of op straat, op de stoeprand of in een boom.
“Five ladies and a gentleman”, deze Jeroen Boschachtige gedaante lijkt tevens ergens in te zitten of beter gezegd, is bezig ergens uit te komen. Soms, bij het ontwaken maak ik bewegingen alsof ik de hele nacht ergens anders ben geweest, in een te kleine tent, in een te kleine slaapzak op een koude camping. Ik ontwaak, maar weet niet waaruit en ik moet testen of het lichaam nog past. Hoewel ik zelden een werk op een sokkel plaats, want ik wil dat de directe ervaring van het kijken plaatsvindt in dezelfde ruimte als die waarin wij samenleven en tijdgenoten zijn, plaats ik hier de figuur zittend op een soort scherf. Het lijkt wel op een ijsschots zoals Casper David Friedrich die schildert. Het ontwakend moment is vol verwachting en beginnend. De wereld begint in het klein. Eigenlijk is het een soort kleedje waar de figuur op zit en is het geen sokkel. De titel was “the awakening” maar nu heet het :” Five ladies and a gentleman in the colony club” of “don’t take my world away”

Eindhoven , Henk Visch 2015

Top