tgv een openbaar gesprek met Tommy Wieringa
Eerst geloofde ik mijn ogen niet, maar dan na een groot en grillig groter wordend verbijsteren dat tegelijkertijd met een haperend focus het licht in mijn ogen verwondt en caleidoscopisch uiteen laat vallen als door een clusterbom geraakt maar mij dan onvermijdelijk, onvermijdelijk in een weten smijt dat ik nog niet kende en mijn liefde voor het beeld, de binding, het intieme verbond met de wereld verbreekt en mijn kunstenaarschap, opschort tot nader orde; gesloten wegens verbouwing, afwezig wegens oorlog. Iets maakt mij onbekend met mijzelf; ik ben woedend zoals nog nooit woedend.Iets heeft mij verlaten, wat is het?
Is er een waarheid, die ik nog niet kende, groter dan alle angsten? Mijn consistentie valt uiteen, er is te weinig gezond verstand om te overleven, ik moet mij dwingen niet te haten! De rede, het besef van de zinvolle samenhang sterft in het door phosphor wit verbrande gezicht van een oude man in een vluchtelingenkamp. Alles zwijgt.
Maar dan keert het denken terug, er is iets dat ik moet geloven en het is dat wat mijn ogen zien. Met de ogen van de kunstenaar, want deze geschoolde ogen weten wat ze zien. Maar kan ik het vertellen, wat ik zie, zonder te schreeuwen en zonder te vloeken. Neen.
Konden wij de Balfour Declaratie herschrijven; een notitie, een klein A-4tje, nog geen brief, ’s avonds om 11 uur met de postkoets bezorgd aan het adres van dhr. Rothschild, een onder-onsje die aan 90% van de bevolking van Palestina politieke rechten onthield.
Neen, we kunnen niets meer herschrijven en dit is om te huilen maar dat wil ik niet, want wij zijn de getuigen en moeten moedig zijn en ons uitspreken, luid. Luidkeels !
Ik was gelukkig, dansend in het maanlicht, zingend buiten schot, omringd door glimlachende blikken, zacht knipperende ogen, maar dat is nu voorbij. De danser is gevallen, zijn benen zijn gebroken en een kind staart naar de resten van zijn gedode, vermoorde ouders, in zijn bebloede hand een gekleurde sjaal.
Van binnen dood, zo zeggen de Palestijnen.
Ik ben niet meer in staat om iets te doen, ik ben verdwaald in beelden en woorden, in leugens en wanhoop. “We want political rights and a passport”, zegt de dichter Darwish in 1964.
Henk Visch